Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ Η ΠΟΛΥΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΟΡΙΑ, ΤΟΣΟ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΜΕΝΗ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ-ΟΛΕΣ ΟΙ ΣΑΡΩΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΝΟΜΟΘΕΤΗΘΕΙ ΣΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ-ΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ 1 ΚΑΙ 2-ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΘΑ ΕΠΙΒΛΗΘΕΙ ΤΟ EXTRA PENALTY-ΠΟΙΟΙ ΔΙΑΣΩΖΟΥΝ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΜΕΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥΣ-ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ-ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΠΛΟΚΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

Δημοσιεύθηκε η διευκρινιστική και ερμηνευτική Εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με όλες τις αλλαγές στα ηλικιακά όρια, τόσο για μειωμένη όσο και για πλήρη συνταξιοδότηση, τα νέα penalty στη μειωμένη σύνταξη. Ποια είναι οι κρίσιμες ημερομηνίες, ποιοι δε θίγονται. 

Από την 21 σελίδων εγκύκλιο καταγράφουμε μόνο όλα όσα αναζητούν οι ασφαλισμένοι, έχοντας πραγματοποιήσει ένα ξεκαθάρισμα και αφήνοντας εσκεμμένα κάποια σημεία εκτός της ανάρτησής μας, τα οποία αφορούν μόνο εξειδικευμένες κατηγορίες ασφαλισμένων, με σκοπό την αποκωδικοποίηση των σαρωτικών νομοθετικών αλλαγών που επήλθαν με τους νόμους 4336/2015 και 4337/2015 και την ευκολότερη κατανόησή τους από πλευράς των αναγνωστών, και όχι την περαιτέρω σύγχυσή τους, όπως πολλές φορές προκαλούν οι εγκύκλιοι των αρμοδίων οργάνων.

Λόγω του γεγονότος ότι η εγκύκλιος επικαλείται συνεχώς τους πίνακες 1 και 2 με τα νέα όρια ηλικίας, κρίναμε ορθό να τους παραθέσουμε στην παρούσα ανάρτησή μας για την ευκολότερη από τους αναγνώστες μας αντιπαραβολή του προϊσχύοντος καθεστώτος με το νέο  εδώ:

ΠΙΝΑΚΑΣ 1-ΝΕΑ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΟΡΙΑ 4336/2015

ΠΙΝΑΚΑΣ 2-ΝΕΑ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΟΡΙΑ 4336/2015
Με την υποπαράγραφο Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του νόμου 4336/2015 θεσπίζονται μεταβολές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών φορέων αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Επίσης, θεσπίζεται νέο επιπλέον ποσοστό μείωσης της σύνταξης, πέραν του υφισταμένου, στην περίπτωση λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
 

Με τις διατάξεις της εγκυκλίου του Υπουργείου Εργασίας, από 1.1.2022, θεσπίζονται ως όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων, των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, το 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) και το 67ο έτος της ηλικίας (με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης), με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 (Α` 115).
Επίσης, από 1.1.2022, θεσπίζεται ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, όπου αυτή προβλέπεται σύμφωνα με τις ισχύουσες γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης.
Επιπλέον, με τις κοινοποιούμενες διατάξεις προβλέπεται ότι:
α) Στις περιπτώσεις των ασφαλισμένων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, που μέχρι και 18.8.2015, δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνονται σύμφωνα με το άρθρο 1 της Α.Π. Φ.11321/οικ.47523/1570/23.10.2015 Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ 2311, Β΄).
β) για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος από 19.8.2015 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν.4336/2015) και εφεξής, θεσπίζεται νέο επιπλέον ποσοστό μείωσης της σύνταξης, πέραν του υφισταμένου.
Εξαιρούνται από την ανωτέρω αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, όπως διαφαίνεται στο Κεφάλαιο Γ΄ της παρούσης,:
α. οι ασφαλισμένοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα,
β. όσοι συνταξιοδοτούνται είτε με βάση τις διατάξεις του ν. 612/1977, είτε με βάση τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές, και
γ. οι ασφαλισμένοι που υπάγονται σε γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις συνταξιοδότησης ως μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων.
Παράλληλα, προβλέπεται, ρητώς, ότι διασφαλίζονται (και επομένως δεν θίγονται από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδοτησης) τα θεμελιωμένα έως και 18.8.2015 συνταξιοδοτικά δικαιώματα και μπορούν αυτά να ασκηθούν οποτεδήποτε.
Διευκρινίζεται ότι θεμελιωμένο δικαίωμα υφίσταται, όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης και το όριο ηλικίας (όπου αυτό προβλέπεται), που απαιτούνται για τη συνταξιοδότησή του. Το θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει εργαζόμενος.
 

Αναλυτικά, για την εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες:

 1. ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΜΕ 35ΕΤΙΑ (10.500 Η.Α.)
Για τους ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται λόγω 35ετίας, (παρ.1 του άρθρου 10 του ν. 825/1978, όπως αντικαταστάθηκαν με την παρ.1 του άρθρου 143 του ν. 3655/2008, την παρ. 1 του άρθρου 10 του ν.3863/2010 και την υποπαράγραφο ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν.4093/12) :
 Α. Σύμφωνα με τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις ίσχυαν οι ακόλουθες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:

Ασφαλισμένοι με 35ετία (10.500 Η.Α.)
Ισχύον καθεστώς πριν τον Νόμο 4336/2015-Πίνακας Α

 Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης των 10.500 ημερών ασφάλισης. Στην περίπτωση συμπλήρωσης των 10.500 Η.Ε. από 1.1.2013 και εφεξής το όριο ηλικίας είναι το 62ο (με 12.000 Η.Ε.).
Β. Μετά τον ν. 4336/2015 και την ανωτέρω σχετική Υ.Α., οι ανωτέρω ασφαλισμένοι υπάγονται στον Πίνακα 1 της εν λόγω απόφασης και ακολουθούν την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού.
 

Παραδείγματα:
i. Ασφαλισμένος/-η που το έτος 2012 είχε συμπληρώσει 10.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρώνει το 59ο έτος της ηλικίας του το έτος 2016: δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 59 ετών και 9 μηνών (και εφόσον, βέβαια, έχει τις απαιτούμενες 11.100 ημέρες ασφάλισης) .

ii. Ασφαλισμένος/-η που συμπληρώνει από 1.1.2013 και εφεξής 10.500 ημέρες ασφάλισης, δικαιούται σύνταξη με τις προϋποθέσεις που ισχύουν από το έτος αυτό και εφεξής, δηλαδή με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 12.000 ημερών ασφάλισης (η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από το ν. 4093/12 και δεν άλλαξε).
 

2. ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΜΕ 10.000 Η.Α.
Για τους ασφαλισμένους/-ες που συνταξιοδοτούνται με 10.000 ημέρες ασφάλισης (παρ.1β του άρθρου 28 του α.ν. 1846/1951, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 12 του άρθρου 10 του ν.3863/2010 και την υποπαράγραφο ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν.4093/12):
α. Γυναίκες ασφαλισμένες :

Α. Σύμφωνα με τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις ίσχυαν οι ακόλουθες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:

Γυναίκες ασφαλισμένες με 10.000 Η.Α.
Ισχύον καθεστώς πριν τον Νόμο 4336/2015-Πίνακας Β
Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης των 10.000 ημερών ασφάλισης.
Για τη λήψη μειωμένης σύνταξης, απαιτείται η πραγματοποίηση τουλάχιστον 100 ημερών ασφάλισης, κάθε έτος, την αμέσως προηγούμενη πενταετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης για σύνταξη.


Β. Μετά το ν. 4336/2015 και την ανωτέρω σχετική Υ.Α., οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας υπάγονται στον Πίνακα 2 της εν λόγω απόφασης και ακολουθούν την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού.


 Παραδείγματα :
i. Ασφαλισμένη που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το έτος 2011 και συμπληρώνει το 58o έτος της ηλικίας της το έτος 2017 : δικαιούται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 61 ετών και 5 μηνών (ΠΙΝΑΚΑΣ 2) (και εφόσον έχει τις απαιτούμενες 10.400 ημέρες ασφάλισης).
ii. Ασφαλισμένη που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το έτος 2012 και συμπληρώνει το 56,5 έτος της ηλικίας της το έτος 2018: δικαιούται μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 61 ετών και 9 μηνών (και εφόσον έχει τις απαιτούμενες 10.800 ημέρες ασφάλισης).
Στην περίπτωση αυτή, επειδή το κατοχυρωμένο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης έως την έναρξη της ισχύος του ν. 4336/2015 δεν ήταν ακέραιο έτος (δηλαδή ήταν το 56,5 ετών), για τον υπολογισμό του νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης μετά την ισχύ του ν.4336/2015, χρησιμοποιούνται οι προβλεπόμενοι στο άρθρο 1 παρ. 2 της ανωτέρω σχετικής Υ.Α. μαθηματικοί τύποι.
iii. Ασφαλισμένη που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το έτος 2013, δικαιούται πλήρη σύνταξη με τις προϋποθέσεις που ισχύουν από το έτος αυτό και εφεξής, δηλαδή με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 12.000 ημερών ασφάλισης (η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από το ν. 4093/12 και δεν άλλαξε).
Στις περιπτώσεις της μειωμένης σύνταξης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος, την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
 

β. Άνδρες ασφαλισμένοι :


Α. Σύμφωνα με τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις ίσχυαν οι ακόλουθες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:

Άντρες ασφαλισμένοι με 10.000 Η.Α.
Ισχύον καθεστώς πριν τον Νόμο 4336/2015-Πίνακας Γ
 Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων που διαμορφώνονται κατά τη συμπλήρωση των 10.000 ημερών ασφάλισης.

Για τη λήψη μειωμένης σύνταξης, απαιτείται η πραγματοποίηση τουλάχιστον 100 ημερών ασφάλισης, κάθε έτος, την αμέσως προηγούμενη πενταετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης για σύνταξη.


Β. Μετά το ν. 4336/2015 και την ανωτέρω σχετική Υ.Α., οι ανωτέρω ασφαλισμένοι υπάγονται στον Πίνακα 2 της εν λόγω απόφασης και ακολουθούν την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού.


Παραδείγματα :
i. Ασφαλισμένος που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το έτος 2012 και συμπληρώνει το 63,5 έτος της ηλικίας του το έτος 2018: δικαιούται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 65 ετών και 3 μηνών.
Στην περίπτωση αυτή, επειδή το κατοχυρωμένο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης έως την έναρξη της ισχύος του ν. 4336/2015 δεν ήταν ακέραιο έτος (δηλαδή ήταν 63,5 ετών), για τον υπολογισμό του νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης μετά την ισχύ του ν.4336/2015, χρησιμοποιούνται οι προβλεπόμενοι στο άρθρο 1 παρ. 2 της ανωτέρω σχετικής ΥΑ μαθηματικοί τύποι.
ii. Ασφαλισμένος που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το έτος 2011 και συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας του το έτος 2017: δικαιούται μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 62 ετών και 8 μηνών (ΠΙΝΑΚΑΣ 2).
iii. Ασφαλισμένος που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης από 1.1.2013, συνταξιοδοτείται στο 67ο έτος της ηλικίας με πλήρες ποσό σύνταξης ή στο 62ο με μειωμένο ποσό σύνταξης (η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από το ν. 4093/12 και δεν άλλαξε).
Στις περιπτώσεις της μειωμένης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος, την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης .
 

3.ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕ 4.500 Η.Α.
Για τις ασφαλισμένες που συνταξιοδοτούνται με 4.500 ημέρες ασφάλισης (παρ.1α και 3α του άρθρου 28 του α.ν. 1846/1951, όπως αντικαταστάθηκε με τις παρ. 11 και 13 του άρθρου 10 του ν.3863/2010 και την υποπαράγραφο ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν.4093/12):
 

Α. Σύμφωνα με τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις ίσχυαν οι ακόλουθες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:

Γυναίκες ασφαλισμένες με 4.500 Η.Α.
Ισχύον καθεστώς πριν τον Νόμο 4336/2015-Πίνακας Δ

  Οι γυναίκες αυτής της κατηγορίας δικαιούνται πλήρη ή μειωμένη σύνταξη, με τη συμπλήρωση των ορίων ηλικίας που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης του 60ου ή του 55ου έτους της ηλικίας τους, αντίστοιχα.
Για τη λήψη μειωμένης σύνταξης, απαιτείται η πραγματοποίηση τουλάχιστον 100 η.α. ανά έτος την τελευταία 5ετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
Στο σημείο αυτό, υπενθυμίζουμε για τις ασφαλισμένες που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος μέχρι και 31.12.2010 (δηλαδή είχαν συμπληρώσει μέχρι την ημερομηνία αυτή, τουλάχιστον το 55ο έτος της ηλικίας και 4.500 ημέρες ασφάλισης, από τις οποίες και 100 τουλάχιστον ανά έτος την τελευταία 5ετία), προβλεπόταν η διατήρηση ως προς τη λήψη πλήρους σύνταξης του 60ού έτους της ηλικίας. (για την περίπτωση αυτή βλέπε παράδειγμα iv).
Β. Μετά το ν. 4336/2015 και την ανωτέρω σχετική Υ.Α., η ανωτέρω κατηγορία ασφαλισμένων υπάγεται στον Πίνακα 2 της εν λόγω απόφασης και ακολουθεί την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού.
Παραδείγματα :
i. Ασφαλισμένη που συμπληρώνει το 60ο έτος της ηλικίας το έτος 2012 και ως εκ τούτου το 62ο έτος της ηλικίας το έτος 2014, δικαιούται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση των 4.500 ημερών ασφάλισης.
ii. Ασφαλισμένη που συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας το έτος 2012 και ως εκ τούτου το 57ο έτος της ηλικίας το έτος 2014, δικαιούται μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση των 4.500 ημερών ασφάλισης.
iii. Ασφαλισμένη που συμπληρώνει το 60ο ή το 55ο έτος της ηλικίας από 1.1.2013 και εφεξής, δικαιούται πλήρη ή μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 67ου ή του 62ου έτους της ηλικίας αντίστοιχα και των 4.500 ημερών ασφάλισης (η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από το ν. 4093/12 και δεν άλλαξε).

iv. Ασφαλισμένη που έχει θεμελιώσει δικαίωμα για τη λήψη μειωμένης σύνταξη τον 10ο/2010 (55ο έτος της ηλικίας και 4.500 εκ των οποίων 100 τουλάχιστον ανά έτος την τελευταία 5ετία). Συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας τον 10ο/2015 και, υπαγόμενη στον Πίνακα 2 της ανωτέρω σχετικής Υ.Α., θεμελιώνει δικαίωμα σε πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος στην ηλικία των 60 ετών και 11 μηνών.
Στην περίπτωση της μειωμένης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος, την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
 

4. ΜΗΤΕΡΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΜΕ 5500 Η.Α. (ΚΑΙ ΧΗΡΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ)
Για τις μητέρες ανηλίκων παιδιών (παράγραφος 17 περ. β΄ του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 και υποπαράγραφος ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν.4093/12):
Α. Σύμφωνα με τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις ίσχυαν οι ακόλουθες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:


Μητέρες ανηλίκων με 5.500 Η.Α. (Και χήροι πατέρες ανηλίκων)
Ισχύον καθεστώς πριν τον Νόμο 4336/2015-Πίνακας Ε
Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με τις εν λόγω προϋποθέσεις, παρέχεται μόνο στην περίπτωση που κατά τη συμπλήρωση των 5.500 ημερών ασφάλισης συντρέχει και η ανηλικότητα του παιδιού.
Οι εν λόγω προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ισχύουν και για τους χήρους πατέρες ανηλίκων παιδιών.
Β. Μετά το ν. 4336/2015 και την ανωτέρω σχετική Υ.Α., οι ανωτέρω ασφαλισμένοι υπάγονται στον Πίνακα 2 της εν λόγω απόφασης και ακολουθούν την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού.


 Παραδείγματα :
i. Ασφαλισμένη μητέρα που κατά το έτος 2012 έχει συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, έχει συγχρόνως ανήλικο παιδί, και συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας το έτος 2019: δικαιούται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 64 ετών και 5 μηνών (ΠΙΝΑΚΑΣ 2)
ii. Ασφαλισμένη μητέρα που κατά το έτος 2011 έχει συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, έχει συγχρόνως ανήλικο παιδί και συμπληρώνει το 52o έτος της ηλικίας το έτος 2016: δικαιούται μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 56 ετών και 9 μηνών (ΠΙΝΑΚΑΣ 2).
iii. Ασφαλισμένη μητέρα που συμπληρώνει από 1.1.2013 και εφεξής 5.500 ημέρες ασφάλισης και έχει συγχρόνως ανήλικο παιδί, δικαιούται πλήρη ή μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 67ου ή του 62ου έτους της ηλικίας αντίστοιχα (η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από το ν. 4093/12 και δεν άλλαξε).
 

5. ΑΝΤΡΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΜΕ 4500 Η.Α.
Για τους ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται με 4.500 ημέρες ασφάλισης (άρθρο 28 παρ. 1α και 3α του α.ν. 1846/1951 και υποπαράγραφος ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν.4093/12):
Α. Σύμφωνα με τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις ίσχυαν οι ακόλουθες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:


Άντρες ασφαλισμένοι με 4.500 Η.Α. 
Ισχύον καθεστώς πριν τον Νόμο 4336/2015-Πίνακας ΣΤ
Για τη λήψη της μειωμένης σύνταξης, εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος, την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
Β. Μετά το ν. 4336/2015 και την ανωτέρω σχετική Υ.Α. δεν τροποποιήθηκε η προϋπόθεση συνταξιοδότησης της κατηγορίας αυτής, η οποία ισχύει ήδη από 1.1.2013 (η πρόβλεψη αυτή υπήρχε στο ν.4093/2012).

Παράδειγμα:
Ασφαλισμένος με συνολικό χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 4.500 ημέρες από 1.1.2013 και εφεξής δικαιούται πλήρη ή μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 67ου ή του 62ου έτους της ηλικίας αντίστοιχα (η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από το ν. 4093/12 και δεν άλλαξε).
Στην περίπτωση της μειωμένης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος, την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.





6.ΣΥΖΥΓΟΙ-ΓΟΝΕΙΣ-ΑΔΕΛΦΟΙ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

Για τους ασφαλισμένους/-ες που συνταξιοδοτούνται ως σύζυγοι, γονείς ή αδελφοί ατόμων με αναπηρία, με 7.500 ημέρες ασφάλισης (άρθρο 37 του ν.3996/2011):
Α. Σύμφωνα με τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις ίσχυαν οι ακόλουθες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης:

 
Σύζυγοι-γονείς-Αδελφοί ατόμων με αναπηρία
 Πριν και μετά τον Νόμο 4336/2015-Πίνακας Ζ

Οι ασφαλισμένοι/-ες της κατηγορίας αυτής, έως 18.8.2015, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 7.500 ημερών πραγματικής ασφάλισης Χ.Ο.Η., εφόσον είναι σύζυγοι, γονείς ή αδελφοί ατόμων με αναπηρία και πληρούν και τις λοιπές προϋποθέσεις του ανωτέρω νομοθετικού πλαισίου.
Β. Με το ν. 4336/2015 και την ανωτέρω σχετική Υ.Α., θεσπίζεται ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για την εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων το 55ο έτος και οι ανωτέρω ασφαλισμένοι, που υπάγονται στον Πίνακα 1 της εν λόγω απόφασης, ακολουθούν την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού, με κριτήριο το έτος κατά το οποίο συμπληρώνεται ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης, ήτοι οι 7.500 ημέρες ασφάλισης (με την προϋπόθεση φυσικά ότι συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του νομοθετικού πλαισίου του ν. 3996/2011).
 

Παράδειγμα:
i. Ασφαλισμένος, με σύζυγο ανάπηρο 80% που μέχρι την 18.8.2015 έχει συμπληρώσει 7.500 ημέρες πραγματικής ασφάλισης και η αναπηρία πιστοποιείται ότι υπήρχε μέχρι την ημερομηνία αυτή, δικαιούται σύνταξη με τον ανωτέρω χρόνο ασφάλισης, χωρίς όριο ηλικίας, και εφόσον πληροί και τις λοιπές προϋποθέσεις του ανωτέρω νομοθετικού πλαισίου (ν.3996/2011).
ii. Ασφαλισμένος/-η που είναι σύζυγος, γονέας ή αδελφός ατόμων με αναπηρία, συμπληρώνει τις 7.500 ημέρες ασφάλισης (και πληροί και τις λοιπές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο ανωτέρω νομοθετικό πλαίσιο, ν. 3996/2011) κατά το έτος 2017: δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας των 57 ετών και 8 μηνών, που αντιστοιχεί, σύμφωνα με τον ΠΙΝΑΚΑ 1, στο νέο όριο ηλικίας που ισχύει για την ηλικία των 55 ετών για το έτος 2017.


 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΠΟΣΟΣΤΑ ΜΕΙΩΣΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

1. Με τις διατάξεις της περ. 3 της υποπαραγράφου Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του ν.4336/2015 και του άρθρου 2 της ανωτέρω σχετικής Υ.Α. θεσπίζεται, στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, επιπλέον ποσοστό μείωσης της σύνταξης, ύψους 10%. Η μείωση αυτή υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει μετά την προβλεπόμενη στο άρθρο 145 παρ. 3 του ν.3655/2008 (ΦΕΚ 58, Α΄) μείωση και επιβάλλεται μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου, κατά περίπτωση, νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τους Πίνακες 1 και 2 της εν λόγω Υ.Α..
Σημειώνεται ότι το ανωτέρω ποσοστό μείωσης του ποσού της σύνταξης δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου το δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος έχει μεν θεμελιωθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4336/2015, αλλά αυτό ασκείται από την έναρξη ισχύος του ν.4336/2015 και μετά (ήτοι από 19.8.2015 και εφεξής).
Επίσης, στην περίπτωση λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, το προβλεπόμενο από το άρθρο 145 παρ. 3 του ν.3655/2008 (ΦΕΚ 58, Α΄) ποσοστό μείωσης υπολογίζεται σε σχέση με το διαμορφούμενο, κατά περίπτωση, νέο όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τους Πίνακες 1 και 2 της ανωτέρω σχετικής Υ.Α., και σε καμία περίπτωση δεν υπερβαίνει το ποσοστό μείωσης που αντιστοιχεί σε πέντε έτη ηλικίας.
 

Παραδείγματα :
i. Ασφαλισμένη που θεμελίωσε δικαίωμα μειωμένης σύνταξης το Μάρτιο 2015 και το ασκεί την 10.12.2015 (ήτοι μετά την έναρξη ισχύος του ν.4336/2015): το ποσό της σύνταξης μειώνεται κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται σε σχέση με το διαμορφούμενο, κατά περίπτωση, νέο όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, αλλά σε καμία περίπτωση το ποσοστό μείωσης δεν υπερβαίνει το ποσοστό μείωσης που αντιστοιχεί σε πέντε έτη ηλικίας (60 μήνες), ενώ δεν επιβάλλεται το επιπλέον ποσοστό μείωσης 10%.
Έστω ότι στο παράδειγμά μας το εξαγόμενο ποσό σύνταξης είναι 1000,00 € και η ασφαλισμένη συνταξιοδοτείται 5 έτη νωρίτερα από το πλήρες όριο ηλικίας: η σύνταξή της περιορίζεται κατά 60/200, ήτοι 700,00 €. Σε αυτήν την περίπτωση δεν επιβάλλεται η πρόσθετη μείωση του 10%.
18
ii. Ασφαλισμένη που θεμελιώνει δικαίωμα μειωμένης σύνταξης το Δεκέμβριο του 2015 (ήτοι μετά την έναρξη ισχύος του ν.4336/2015): το ποσό της σύνταξης μειώνεται κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται σε σχέση με το διαμορφούμενο, κατά περίπτωση, νέο όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, αλλά σε καμία περίπτωση το ποσοστό μείωσης δεν υπερβαίνει το ποσοστό μείωσης που αντιστοιχεί σε πέντε έτη ηλικίας (60 μήνες), ενώ επιβάλλεται και το επιπλέον ποσοστό μείωσης 10%.
Έστω ότι στο παράδειγμά μας το εξαγόμενο ποσό σύνταξης είναι 1000,00 € και η ασφαλισμένη συνταξιοδοτείται 5 έτη νωρίτερα από το πλήρες όριο ηλικίας: η σύνταξή της περιορίζεται κατά 60/200, ήτοι 700,00 €. Σε αυτήν την περίπτωση επιβάλλεται η πρόσθετη μείωση του 10%, οπότε το ποσό της σύνταξης ανέρχεται τελικά σε 630,00 € (700,00 € - (700,00 € * 10%)= 630,00 €). Η πρόσθετη μείωση θα διατηρηθεί μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τους πίνακες της ανωτέρω σχετικής Υ.Α..
iii. Ασφαλισμένη που θεμελίωσε δικαίωμα μειωμένης σύνταξης ως μητέρα ανήλικου τέκνου τον Απρίλιο 2014, με τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας, και το ασκεί το Δεκέμβριο 2015 (ήτοι μετά την έναρξη ισχύος του ν.4336/2015): το ποσό της σύνταξης μειώνεται κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται σε σχέση όχι με το ισχύον πριν το ν.4336/2015 όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης (που στην προκειμένη περίπτωση ήταν το 55ο έτος), αλλά σε σχέση με το διαμορφούμενο, κατά περίπτωση, νέο όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης (το οποίο στο εν λόγω παράδειγμα είναι το 62ο και 6 μηνών), αλλά σε καμία περίπτωση το ποσοστό μείωσης δεν υπερβαίνει το ποσοστό μείωσης που αντιστοιχεί σε πέντε έτη ηλικίας (60 μήνες), ενώ δεν επιβάλλεται το επιπλέον ποσοστό μείωσης 10%.
Έστω ότι στο παράδειγμά μας το εξαγόμενο ποσό σύνταξης είναι 1000,00 € και η ασφαλισμένη συνταξιοδοτείται 5 έτη νωρίτερα από το πλήρες όριο ηλικίας: η σύνταξή της περιορίζεται κατά 60/200, ήτοι 700,00 €. Σε αυτήν την περίπτωση δεν επιβάλλεται η πρόσθετη μείωση του 10%.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΑ ΝΕΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

Από τις ανωτέρω ρυθμίσεις εξαιρούνται:
Α. Οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, όπως αυτοί ορίζονται από τις ακόλουθες διατάξεις:
1. Απασχολούμενοι/ες, οι οποίοι υπάγονται στην ασφάλιση του νέου Πίνακα Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (Φ.10221/οικ.26816/929/30-11-2011 Υ.Α ,Φ.Ε.Κ 2778/τ.Β΄,2-12-2011), ο οποίος εκδόθηκε κατ᾿ εξουσιοδότηση του β’ εδαφίου της παρ.5 του αρ.28 του α.ν 1846/51 όπως ισχύει.
2. Απασχολούμενοι/ες σε υπόγειες στοές μεταλλείων-λιγνιτωρυχείων και σε υποθαλάσσιες στοές, οι οποίοι ασφαλίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του αρ.20 του ν.997/79 και της παρ.2 του αρ.48 του ν.2084/92, όπως ισχύουν.
3. Απασχολούμενοι/ες στην επιφάνεια μεταλλείων-λιγνιτωρυχείων, οι οποίοι ασφαλίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2 του αρ.13 του ν.2335/95 όπως ισχύουν.
4. Ασφαλισμένοι/ες που συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις του τέταρτου εδαφίου, παρ.1 του αρ.10 του ν.825/78 όπως ισχύει (35ετία με βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα).
5. Απασχολούμενοι/ες σε βαριές οικοδομικές ή τεχνικές εργασίες, οι οποίοι ασφαλίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ.43 του ν.1543/85, όπως ισχύουν.
6. Απασχολούμενοι/ες ως προσωπικό ΟΤΑ, σε υπηρεσίες υγιεινής – καθαριότητας, οι οποίοι ασφαλίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ.36 του ν.1694/87, όπως ισχύουν.
7. Οι υπαγόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα της τέως Διεύθυνσης Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ και οι απασχολούμενοι σε ορυχεία, σταθμούς παραγωγής και δίκτυα, οι οποίοι ασφαλίζονται στον τομέα ΤΑΠ ΔΕΗ του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
8. Οι ναυτικοί, που ασφαλίζονται και συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις των παρ.1 έως 3 του αρ.14 του π.δ 913/78.
9. Οι ασφαλισμένοι/ες για πρώτη φορά από 1-1-1993 που υπάγονται στις διατάξεις του νέου Πίνακα Β.Α.Ε , σύμφωνα με την παρ.3 του αρ.24 του ν.2084/92.
20
10. Οι ασφαλισμένοι/ες για πρώτη φορά από 1-1-1993 που εργάζονται σε υπόγειες στοές μεταλλείων-λιγνιτωρυχείων , εναέριες ή υποθαλάσσιες εργασίες, καθώς και σε ορυχεία , σταθμούς παραγωγής και δίκτυα προκειμένου για τους ασφαλισμένους του ΤΑΠ-ΔΕΗ .
11. Οι ασφαλισμένοι/ες για πρώτη φορά από 1-1-1993 , οι οποίοι απασχολούνται σε οικοδομικές ή τεχνικές εργασίες καθώς και το προσωπικό ΟΤΑ που απασχολείται σε υπηρεσίες υγιεινής – καθαριότητας, και ασφαλίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.4, αρ.24 του ν.2084/92.


B. Όσοι συνταξιοδοτούνται είτε με βάση τις διατάξεις του ν. 612/1977, είτε με βάση τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές (άρθρο 40 παρ. 8 του ν. 1902/1990, άρθρο 16 παρ. 3 του ν. 2227/1994, άρθρο 2 παρ. 2 του ν. 3075/2002, άρθρο 5 παρ. 1, 3 του ν. 3232/2004, άρθρο 61 παρ. 4 του ν. 3518/2006, άρθρο 37 παρ. 4 του ν. 3996/2011),


Γ. Οι ασφαλισμένοι που υπάγονται σε γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις συνταξιοδότησης ως μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων (άρθρο 144 παρ. 1 του ν.3655/2008 και παρ. 6 του άρθρου 24 του ν. 2084/1992 σε συνδυασμό με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 17ε του άρθρου 10 του ν. 3863/2010).



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
 

Ως γνωστόν, με την παρ. 1 του άρθρου 53 του ν. 2084/1992 ορίζεται ότι οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου των ασφαλισμένων των φορέων κύριας ασφάλισης ισχύουν και για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης, στους οποίους υπάγονται οι ασφαλισμένοι.
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 41 του ν.4052/2012, οι ασφαλισμένοι του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) δικαιούνται σύνταξης, εφόσον θεμελιώνουν αντίστοιχο δικαίωμα συνταξιοδότησης στον φορέα κύριας ασφάλισής τους για την αυτή αιτία και έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου που προβλέπει η νομοθεσία του αντίστοιχου φορέα κύριας ασφάλισής τους, καθώς και η γενικότερη νομοθεσία, όπως εκάστοτε ισχύουν.
Κατά συνέπεια, οι μεταβολές στα όρια ηλικία συνταξιοδότησης από τους φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, που προβλέπονται στα άρθρα 1 και 2 του ν. 4336/2015 και στις Υπουργικές Αποφάσεις Φ.11321/οικ.47523/1570/23.10.2015 (Β΄2311, για τους ΦΚΑ) και 122900/0092/27.10.2015 (Β΄2325, για το Δημόσιο) ισχύουν και για το ΕΤΕΑ ως αντίστοιχο φορέα επικουρικής ασφάλισης.
Οι υπηρεσίες του Υπουργείου είναι στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω ενημέρωση ή διευκρίνιση επί των ανωτέρω διατάξεων.


 Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, 
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ 
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
 

ΑΝ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
 _____________________________________________________
 Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι, οφείλουν να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να ενημερώνονται για τα ασφαλιστικά-συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα αποκλειστικά από εξειδικευμένους στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος νομικούς, καθώς οι νομοθετικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα είναι συνεχείς και αδιάκοπες. Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, σε συνδυασμό με την αναγνώριση ή μη πλασματικών ετών, αναλόγως της κάθε ξεχωριστής περίπτωσης, αποτελεί το κρισιμότερο στάδιο στον ασφαλιστικό βίο του υποψηφίου συνταξιούχου. Είναι επιβεβλημένο να κινηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εκμεταλλευόμενος την υπαγωγή του σε θετικές για αυτόν ρυθμίσεις και αποφεύγοντας παράλληλα τις διατάξεις "παγίδες", ώστε να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τους ευνοϊκότερους για αυτόν όρους και προϋποθέσεις, "κλειδώνοντας" χαμηλότερα ηλικιακά όρια και γλυτώνοντας έως και αρκετά χρόνια πρόσθετης εργασίας.
Και όπως πάντα, όλες οι αλλαγές που θα νομοθετηθούν στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας, θα δημοσιεύονται άμεσα στον παρόντα ιστότοπο, με σκοπό την έγκυρη και ταχύτατη ενημέρωση όλων των ασφαλισμένων.


Δημήτριος Κ. Νούσκας
 Δικηγόρος-Εργατολόγος

https://www.facebook.com/dimitris.nouskas.lawyer/ 
http://dikigoros-sintakseis-neo-asfalistiko.blogspot.gr/ 

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Κ. ΝΟΥΣΚΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΕΡΓΑΤΟΛΟΓΟΣ
ΑΘΗΝΑ-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
tel:2310545445 mobile:6937174399 
Αποστολή mail στο:
 dimitris.nouskas.law@gmail.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: