Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2022

ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΙΣ ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ-ΠΟΙΟΙ ΘΙΓΟΝΤΑΙ, ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΟΡΙΑ,ΠΟΙΟΙ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΤΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

 

Ένα από τα φλέγοντα θέματα της χρονιάς στο ασφαλιστικό του Δημοσίου, αποτελεί το θέμα των μειωμένων συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων.
 
Με το άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε απλά και κατανοητά ποιες αλλαγές επέρχονται, ποιοι θίγονται, σε ποιες περιπτώσεις αυξάνονται τα ηλικιακά όρια και ποιοι διατηρούν τα θεμελιωμένα δικαιώματά τους.
 
Βρισκόμαστε, πλέον, χρονικά κοντά στην επίσημη δημοσίευση του σχεδίου νόμου για το νέο ασφαλιστικό, εντός του οποίου θεωρείται πολύ πιθανό ότι θα ενσωματωθεί διάταξη που να ρυθμίζει την εκκρεμότητα που υπάρχει εδώ και 10 μήνες για την απονομή μειωμένων συντάξεων στο Δημόσιο από 1.1.2022 και εφεξής.
 
Η μη επίλυση της εκκρεμότητας για τόσο καιρό, αφενός έχει οδηγήσει στην αβεβαιότητα τους ασφαλισμένους και αφετέρου έχει δώσει την ευκαιρία στον κάθε μη ειδικό με το αντικείμενο να διασπείρει φήμες, δήθεν σχέδια και δήθεν ημερομηνίες, που αναπόφευκτα έχουν οδηγήσει σε μέγιστη ανασφάλεια έως και πανικό τους υπαλλήλους του Δημοσίου, ακόμη και αυτούς που δεν έχουν να φοβούνται απολύτως τίποτα σχετικά με το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα.
 
Πάγια θέση μας, την οποία και εκφράζουμε με κάθε τρόπο, ήταν και είναι ότι η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος είναι μια διαδικασία πολύ σοβαρή και απαιτεί προγραμματισμό ζωής. Αυτός ο προγραμματισμός δεν μπορεί να ανατρέπεται βίαια από διατάξεις που ψηφίζονται και ισχύουν από τη μία μέρα στην άλλη. Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να δίδεται ένα εύλογο χρονικό διάστημα στον ασφαλισμένο, να αποφασίσει χωρίς πίεση χρόνου και με ψυχραιμία να επιλέξει το πότε θα συνταξιοδοτηθεί.
 
 Έτσι οποιαδήποτε αλλαγή, για όλη τη χρονιά λέγαμε ότι όχι μόνο δε θα πρέπει να ισχύσει αναδρομικά από την 1.1.2022, αλλά θα έπρεπε να ισχύσει από ένα χρονικό σημείο μεταγενέστερο της ψήφισης των τυχόν αλλαγών.
Τελικά έτσι φαίνεται ότι πρόκειται να γίνει, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που υπάρχουν, για να μην ανατραπούν δεδομένα και προγραμματισμοί ζωής.
 
Φυσικά με κάθε αλλαγή ηλικιακών ορίων, θα υπάρχουν πάντα οι χαμένοι.
 
Καθώς πλησιάζουμε προς την επίσημη δημοσίευση του μίνι ασφαλιστικού, εδώ και κάποιες ώρες έχουν κυκλοφορήσει στον τύπο σχέδια διατάξεων, σύμφωνα με τα οποία, όσοι συμπληρώνουν είτε το 55ο, είτε το 56ο είτε το 58ο έτος της ηλικίας τους από 1.1.2022 έως και 31.12.2022 και είχαν 25ετία έως 2010, 2011 και 2012 αντίστοιχα, θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη με τα έως τώρα ισχύοντα ηλικιακά όρια.
 
Με απλά λόγια η κυβέρνηση δίνει μια τελευταία ευκαιρία για το 2022, σε όσους συμπληρώνουν τα ανωτέρω ηλικιακά όρια, ενώ θα έπρεπε αυτά να έχουν ήδη μεταβληθεί, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
 
Κρίσιμο είναι και το εξής: θα πρέπει όχι μόνο να υπάρχει η δυνατότητα να μπορεί να αποχωρήσει ο ασφαλισμένος έως τις 31.12.2022, αλλά, όπως και σε προηγούμενες νομοθετικές αλλαγές (βλέπε Ν.4336/2015) να τίθεται ρητά στη διατύπωση του νόμου ότι : "Όποιος έχει θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα, το δικαίωμά του δε θίγεται και μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε". Με μια τέτοια διατύπωση, όσοι γλυτώσουν εντός του 2022 την αύξηση των ηλικιακών ορίων, δε θα εξαναγκαστούν σε παραίτηση εντός του έτους, αλλά θα αποφασίσουν εκείνοι εάν και πότε θα ασκήσουν το θεμελιωμένο δικαίωμά τους.
 
Σαν καταληκτική ημερομηνία, έως την οποία θα μπορούν οι ασφαλισμένοι να προλάβουν τα παλιά ηλικιακά όρια, τίθεται η 31.12.2022. Από 1.1.2023 το ηλικιακό όριο για μειωμένη συνταξιοδότηση εκτοξεύεται στο 62ο για όλους.
 
ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΔΕ ΘΙΓΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
 
1.Όσοι έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως και 31.12.2021.
2.Όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25ετία σαν πατέρες και μητέρες ανηλίκου τέκνου.
3.Οι τρίτεκνες μητέρες και οι τρίτεκνοι πατέρες
4.Όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις της 35ετίας,
5.Όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις της 37ετίας
 
ΠΟΙΟΙ ΘΙΓΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
 
Θίγονται όσοι συμπληρώνουν το 55ο, 56ο και 58ο έτος της ηλικίας τους από 1.1.2023 και εφεξής, σύμφωνα πάντα με τη διάταξη, η οποία, όπως προαναφέραμε, δεν αποτελεί ακόμη το επίσημο δημοσιευμένο κείμενο του νομοσχεδίου.
 
Σε κάθε περίπτωση, οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί, και να αναμένουν τη δημοσίευση του επίσημου κειμένου του σχεδίου νόμου και να μη στέκονται σε ανυπόγραφα δημοσιεύματα στο διαδίκτυο ή ενυπόγραφα αμφιβόλου αξιοπιστίας.
 
Να τονίσουμε ότι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι, οφείλουν να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να ενημερώνονται για τα ασφαλιστικά-συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα αποκλειστικά από εξειδικευμένους στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος νομικούς, καθώς οι νομοθετικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα είναι συνεχείς και αδιάκοπες. Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, σε συνδυασμό με την αναγνώριση ή μη πλασματικών ετών, αναλόγως της κάθε ξεχωριστής περίπτωσης, αποτελεί το κρισιμότερο στάδιο στον ασφαλιστικό βίο του υποψηφίου συνταξιούχου. Είναι επιβεβλημένο να κινηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εκμεταλλευόμενος την υπαγωγή του σε θετικές για αυτόν ρυθμίσεις και αποφεύγοντας παράλληλα τις διατάξεις "παγίδες", ώστε να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τους ευνοϊκότερους για αυτόν όρους και προϋποθέσεις, "κλειδώνοντας" χαμηλότερα ηλικιακά όρια και γλυτώνοντας έως και αρκετά χρόνια πρόσθετης εργασίας.
 
Δημήτριος Νούσκας
Δικηγόρος Παρ' Αρείω Πάγω
 
 

Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2022

ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ-ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ-ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ-ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ-ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΟΡΙΑ-ΤΙ ΑΛΛΑΞΕ ΑΠΟ 1.1.2022

Για το τρέχον σχολικό έτος 2021-2022, οι παραιτήσεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,  θα υποβληθούν από την Τρίτη 1.2.2022 έως και την Παρασκευή 11.2.2022, βάσει του άρθρου 4 Ν. 3687/2008, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 46 Ν. 4777/2021.

Αίτηση παραίτησης μόνιμου εκπαιδευτικού που υποβάλλεται από 1ης Φεβρουαρίου μέχρι την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά την πάροδο του πρώτου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου, θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή και λύεται αυτοδικαίως η υπαλληλική σχέση στις 31 Αυγούστου.

Όπως και πέρσι, λόγω των ειδικών συνθηκών, αναμένεται να ακολουθηθεί συγκεκριμένη διαδικασία μέσω της υποβολής των αιτήσεων με ηλεκτρονικό τρόπο. 
 
Έχει ήδη εκδοθεί διευκρινιστική εγκύκλιος από το Υπουργείο Παιδείας στις 14.1.2022, που διευκρινίζει τα σχετικά με τις παραιτήσεις για το τρέχον σχολικό έτος 2021-2022.

Η ευνοϊκή διάταξη του άρθρου 5 παρ. 4 του νόμου 3075/2002 για τους εκπαιδευτικούς, η οποία τους έδινε δικαίωμα συνταξιοδότησης με 30 έτη υπηρεσίας σε ηλικία 55 ή 60 ετών, αναλόγως του αν είχαν προσληφθεί πριν ή μετά την 1.1.1983, έχει καταργηθεί από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 5 του νόμου 3865/2010 για όσους και όσες θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1.1.2011 και εφεξής, μπορούν όμως ακόμα να την επικαλεστούν όσοι και όσες έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με όρους και προϋποθέσεις, όπως διαμορφώνονται μέχρι και το έτος 2010. 

Τα δεδομένα που ίσχυαν πέρσι ισχύουν και φέτος ως προς τα ηλικιακά όρια, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί στις διατάξεις και στους πίνακες 1 και 2 του Νόμου 4336/2015. Πλέον η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος πραγματοποιείται όχι μόνο με τη συμπλήρωση του απαιτούμενου συντάξιμου χρόνου υπηρεσίας, αλλά πλέον σωρευτικά υπολογίζεται και ο χρόνος συμπλήρωσης του αντίστοιχου ηλικιακού ορίου, και μάλιστα σε πλείστες περιπτώσεις του νέου διαμορφούμενου ηλικιακού ορίου, οδηγώντας πολλούς εξ αυτών σε συνταξιοδότηση έως και αρκετά έτη αργότερα από ό,τι γνώριζαν μέχρι πρότινος, μέσω της αύξησης των ηλικιακών ορίων σε δυσθεώρητα ύψη.

Αίτηση παραίτησης μόνιμου εκπαιδευτικού πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που υποβάλλεται το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τη νέα διάταξη, θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή και λύεται αυτοδικαίως η υπαλληλική του σχέση με το Δημόσιο στις 31 Αυγούστου. Από την 1η Σεπτεμβρίου ο πρώην υπάλληλος δικαιούται συντάξεως, η οποία θα αποδοθεί πρώτα με την απονομή προκαταβολής σύνταξης και σε δεύτερο χρόνο με την έκδοση της οριστικής συνταξιοδοτικής πράξης. Ο χρόνος, μέχρι τις 31.08 τρέχοντος έτους για όλους τους εκπαιδευτικούς είναι συντάξιμος και προσμετράται στο ποσό της σύνταξής τους,

Ο τρόπος, με τον οποίο θα  υπολογιστεί το ποσό της σύνταξης για τους εκπαιδευτικούς, θα είναι αυτός με βάση το Ν.4387/2016, όπως ισχύει και έχει τροποποιηθεί από πλειάδα νομοθετημάτων, με τελευταίο αυτό του Νόμου 4670/2020, σύμφωνα με τις διατάξεις του οποίου, η σύνταξη αποτελείται από δύο τμήματα, την εθνική σύνταξη, το ποσό της οποίας και μόνο εγγυάται το κράτος, και το οποίο ανέρχεται σήμερα στα 384€, και την ανταποδοτική, η οποία υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από το έτος 2002 έως και την προηγούμενη ημέρα από αυτήν της λύσης της υπαλληλικής σχέσης, πολλαπλασιαζόμενο με τους συντελεστές αναπλήρωσης ανάλογα με τον αριθμό των ετών ασφάλισης και υπηρεσίας, αφού προηγουμένως οι συντάξιμες αποδοχές εκάστου ημερολογιακού έτους αναπροσαρμοσθούν με βάση τους συντελεστές τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Κάθε έτος ο πίνακας των συντελεστών επικαιροποίησης μεταβάλλεται. 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι φέτος, είναι η τρίτη χρονιά, εντός της οποίας, όσοι εκπαιδευτικοί αποχωρήσουν θα δικαιωθούν συντάξεως με βάση το νέο Νόμο 4670/2020, ο οποίος δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 28.02.2020 και περιλαμβάνει τους νέους αυξημένους συντελεστές αναπλήρωσης, μόνο όμως για όσους και όσες αποχωρούν με 30 και άνω έτη ασφάλισης και υπηρεσίας. Για τους ανωτέρω συντελεστές έχουμε μιλήσει εκτενώς και με παραδείγματα σε προηγούμενη ανάρτησή μας εδώ: Νέοι συντελεστές αναπλήρωσης 2020
 
Ανάκληση της αίτησης παραίτησης μπορεί να γίνει εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης παραίτησης, σύμφωνα με το άρθρο 148 παρ. 4 του Νόμου 3528/2007.

Μεγάλη προσοχή απαιτείται ιδιαίτερα στους εκπαιδευτικούς, λόγω της ιδιαιτερότητας που έχουν ως προς το χρόνο της παραιτήσεώς τους. Θα πρέπει να διερευνάται η θεμελίωση ή μη του συνταξιοδοτικού δικαιώματος με βάση τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, ώστε να μην υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις για όσους έχουν παραιτηθεί χωρίς να δικαιούνται συντάξεως.

Βεβαίως, εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που ορίζει η νομοθεσία, εάν ο εκπαιδευτικός παραιτήθηκε από πλάνη περί τα πράγματα, ενώ δεν πληρούσε τους όρους και τις προϋποθέσεις για την άμεση καταβολή της σύνταξής του, έχει τη δυνατότητα, με βάση τις διατάξεις του Νόμου 4151/2013, μετά από υποβολή αίτησής του, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 3 μηνών από την ημερομηνία που φέρει το έγγραφο της αρμόδιας Διεύθυνσης Συντάξεων, να ρυθμιστεί η ανάκληση της παραίτησης και η επαναφορά του εκπαιδευτικού στην Υπηρεσία. Το χρονικό διάστημα από την αποχώρηση από την Υπηρεσία μέχρι την επαναφορά σε αυτή δε λογίζεται συντάξιμο και δεν καταβάλλονται αποδοχές για αυτό.
 
 
 
 
Ειδικά για φέτος, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα, έως το Σεπτέμβριο του 2022, που ξεκινά το δικαίωμα στην καταβολή της σύνταξης των παραιτούμενων εκπαιδευτικών, να ενεργοποιηθεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την άμεση απονομή κύριας σύνταξης και για τους υπηρετούντες στο Δημόσιο, όπως ήδη ισχύει σε άλλες περιπτώσεις ασφαλισμένων. Αυτό θα σημάνει κατάργηση της προκαταβολής σύνταξης, παύση της αναμονής από 16 έως και 30 μήνες για την έκδοση της οριστικής συνταξιοδοτικής πράξης και κατά συνέπεια απεμπλοκή της απονομής εφάπαξ παροχής, καθώς για την απονομή της είναι προαπαιτούμενη η έκδοση της οριστικής συνταξιοδοτικής πράξης του εκπαιδευτικού. Ακόμη δεν υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις, το Υπουργείο πάντως έχει τονίσει ότι καταβάλλει προσπάθειες φέτος να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών για την έκδοση απονομής σύνταξης από την πλατφόρμα του e-ΕΦΚΑ.

Τέλος, φέτος είναι η πρώτη χρονιά, μετά τη λήξη από 1.1.2022 των μεταβατικών διατάξεων για τα ηλικιακά όρια του Ν.4336/2015. Αυτό δε σημαίνει ότι αλλάζουν για όλους τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης. Όποιος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως και τις 31.12.2021, δεν έχει να φοβάται απολύτως τίποτε, το δικαίωμά του δε θίγεται και μπορεί να το ασκήσει οποτεδήποτε, παρόλες τις δημοσιεύσεις ανυπόγραφων αναρτήσεων για την κοινωνική ασφάλιση.

Να τονίσουμε ότι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί, οφείλουν να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να ενημερώνονται για τα ασφαλιστικά-συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα αποκλειστικά από εξειδικευμένους στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος νομικούς, καθώς οι νομοθετικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα είναι συνεχείς και αδιάκοπες. Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, σε συνδυασμό με την αναγνώριση ή μη πλασματικών ετών, αναλόγως της κάθε ξεχωριστής περίπτωσης, αποτελεί το κρισιμότερο στάδιο στον ασφαλιστικό βίο του υποψηφίου συνταξιούχου εκπαιδευτικού. Είναι επιβεβλημένο να κινηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εκμεταλλευόμενος την υπαγωγή του σε θετικές για αυτόν ρυθμίσεις και αποφεύγοντας παράλληλα τις διατάξεις "παγίδες", ώστε να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τους ευνοϊκότερους για αυτόν όρους και προϋποθέσεις, "κλειδώνοντας" χαμηλότερα ηλικιακά όρια και γλυτώνοντας έως και αρκετά χρόνια πρόσθετης εργασίας.  

Και όπως πάντα, όλες οι αλλαγές που θα νομοθετηθούν στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας, θα δημοσιεύονται άμεσα στον παρόντα ιστότοπο, με σκοπό την έγκυρη και ταχύτατη ενημέρωση όλων των ασφαλισμένων.



Δημήτριος Νούσκας
  Δικηγόρος Εργατολόγος Παρ' Αρείω Πάγω,
 με εξειδίκευση στο Κοινωνικοασφαλιστικό 
και Συνταξιοδοτικό Δίκαιο
nouskas-law.gr